Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014



Εφιάλτης για το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι τα stress tests στα οποία υποβάλλονται οι κυπριακές τράπεζες, σε μια περίοδο που τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) τρέχουν αυξητικά με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, αποτελώντας το μεγαλύτερο βαρύδι για τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και των συνεργατικών πιστωτικών ιδρυμάτων.

Η καθυστέρηση που παρατηρείται στην ψήφιση της νομοθεσίας για τις εκποιήσεις, που αποτελεί το πιο δυνατό εργαλείο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθιστά απρόβλεπτες τις εξελίξεις σε σχέση με τα ΜΕΔ, τα οποία συνεχίζουν να αποτελούν την ωρολογιακή βόμβα όχι μόνο για το σύστημα και την επαναφορά της εμπιστοσύνης του αλλά και την περαιτέρω επιδείνωσή του, σε περίπτωση που δεν μειωθεί ο αριθμός των κόκκινων δανείων. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, ανησυχία είναι ότι από τη μια τα ΜΕΔ στραγγαλίζουν το σύστημα και από την άλλη το ακραίο σενάριο της PIMCO, βάσει του οποίου αξιολογούνται οι τράπεζες με αυστηρότερα κριτήρια, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε νέες κεφαλαιακές ανάγκες από ιδίους πόρους.

Ψάχνουν διακριτική ευχέρεια

Οι Τράπεζες προσδοκούν ότι η Κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα ενδεχόμενα, ώστε η αξιολόγηση να γίνει με το βασικό και όχι με το ακραίο κεφάλαιο, στηριζόμενες στο επιχείρημα ότι η Κύπρος βρίσκεται σε δανειακή σύμβαση και στην εφαρμογή ενός Μνημονίου, μετά από το bail in, που εφαρμόζεται με επιτυχία και ικανοποιεί τους δανειστές. Το κύριο επιχείρημά τους είναι ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας βρίσκεται σε πορεία αναδιάρθρωσης, σε μια οικονομία σε ύφεση και με αυξημένο τον αριθμό των ΜΕΔ.

Οι εγχώριες τράπεζες προσπαθούν να εντοπίσουν κάποια διακριτική ευχέρεια στα μοντέλα των ευρωπαϊκών αρχών, ώστε να μειωθούν οι ανάγκες για νέα κεφάλαια. Μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα δεν ικανοποιούν, καθώς το θέμα δεν ηγέρθη κατά τρόπο έντονο από τη δική μας πλευρά. Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν σε εκπτώσεις, ακόμη και από μια χώρα που έχει πληγεί όσο καμιά άλλη από τις αποφάσεις που έλαβε το Eurogroup.

Η ετοιμότητα του Γερούν

Ο Πρόεδρος του Eurogroup και Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γερούν Ντάισελμπλουμ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, τον περασμένο Απρίλιο, μετέφερε την ετοιμότητά του για βοήθεια προς την Κύπρο, κατά την πραγματοποίηση των stress tests των τραπεζών.

Ωστόσο, η δήλωση αυτή δεν φαίνεται να είναι ουσιαστική από τον άνθρωπο που πρωτοστάτησε και πέτυχε το bail in της Κύπρου. Ερμηνεύοντας τη δήλωση του ευρωπαίου αξιωματούχου δίνεται η εντύπωση πως η βοήθεια που εννοεί, είναι ορισμένες παρεκκλίσεις στα χρονοδιαγράμματα για υλοποίηση των αποτελεσμάτων των stress tests, εφόσον κάποια ιδρύματα αντιμετωπίσουν προβλήματα σε ορισμένες ασκήσεις.

Το μεγάλο αγκάθι

Γιατί, όμως, η νομοθεσία για τις εκποιήσεις αποτελεί νομοθεσία - κλειδί για την ανατροπή των εξελίξεων για τα ΜΕΔ που θεωρούνται και το μεγάλο αγκάθι κατά τη διεξαγωγή των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων; Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα αν το βάρος αυτό συνεχίζει να ανατρέπει αρνητικά τους ισολογισμούς των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων;

Πέραν από την υποχρέωση για ουσιαστική υλοποίηση της οδηγίας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της σχετικής πρόνοιας της δανειακής σύμβασης, με το νομοσχέδιο - το οποίο η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε να καταθέσει στη Βουλή και να εγκριθεί τάχιστα - στέλλεται σαφές το μήνυμα προς τους δανειολήπτες ότι θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα σε αναδιάρθρωση των δανείων τους ή να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις των συμβολαίων τους για την καταβολή των δόσεων για τα δάνεια που έχουν συνάψει.

Ήδη, έχουν εντοπιστεί πολλοί δανειολήπτες που αρνούνται να προχωρήσουν σε αναδιαρθρώσεις δανείων, ακόμη και εκείνοι που δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα στην αποπληρωμή τους γιατί δεν έχουν πληγεί, σε μεγάλο βαθμό, από την κρίση και έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα διευθετήσουν. Με την έγκριση του νομοσχεδίου εκτιμάται ότι ο νόμος για τις εκποιήσεις θα αποτελέσει ένα δυνατό όπλο για τις τράπεζες, ώστε να ξεκαθαρίσουν πολλά από τα «κόκκινα» δάνεια.

Πίεση στους δανειολήπτες

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, μη έχοντας άλλο ουσιαστικό εργαλείο στα χέρια τους, που θα τους βοηθήσει να διαχειριστούν τα ΜΕΔ, πιστεύουν ότι η ψήφιση της νομοθεσίας θα ασκήσει πίεση σε πολλούς έχοντες και θα δοθεί το μήνυμα ότι όσοι δεν διευθετούν τις υποχρεώσεις τους, κινδυνεύουν να περάσουν στη διαδικασία των εκποιήσεων.
Το γκρίζο σκηνικό που δημιουργείται από την κατάσταση αυτή, βαραίνει μέρα με τη μέρα, καθώς οι ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη και που πραγματοποιούνται, στην περίπτωση της Κύπρου στη βάση του ακραίου σεναρίου της Pimco, θα λάβουν υπόψη και τα κυπριακά ομόλογα που κρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ο μεγάλος πονοκέφαλος που δεν φαίνεται να περνά εύκολα, όσα … παυσίπονα κι αν συνταγογραφηθούν αφορά στο ποσοστό της απομείωσης των κρατικών ομολόγων για τα οποία τα ιδρύματα είναι υποχρεωμένα να αναγνωρίσουν ζημίες στα χαρτοφυλάκιά τους.
Η απομείωση θεωρείται δεδομένη καθώς τα ομόλογα ταξινομούνται στη «μη επενδυτική κατηγορία». Οι μεγαλύτερες ανησυχίες αφορούν το ποσό της απομείωσης, που σε συνδυασμό με το μεγάλο αριθμό των ΜΕΔ οδηγούν χωρίς καμιά επιφύλαξη στην ανάγκη για αύξηση της κεφαλαιακής επάρκειας τραπεζών και συνεργατικών.

Τα κρατικά ομόλογα

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών στις εκτιμήσεις, που κοινοποίησε για απομείωση της αξίας των κυπριακών 10-ετών ομολόγων πριν μερικές βδομάδες, αναφέρει ότι για το 2014 και για το 2016 ανέρχεται στο 8,9%, αντανακλώντας τη μείωση των αποδόσεων τους τελευταίους μήνες.

Το θέμα των ομολόγων φαίνεται να έχει εγερθεί και κατά την επίσκεψη του Γερούν Ντάισελμπλουμ με τη λακωνική δήλωση ότι, «ξέρουμε ότι βρίσκεστε σε πρόγραμμα». Ωστόσο, οι διπλωματικές και λακωνικές διαβεβαιώσεις και οι πρώτες ενδείξεις τους δεν είναι αρκετές, μιας και οι τράπεζες επιδιώκουν χειροπιαστά στοιχεία για τις διευκολύνσεις, που θα υπάρξουν σε σχέση με τον χειρισμό των κρατικών ομολόγων. Πάντως, όσο αυξάνονται τα κόκκινα δάνεια ο μέσος συντελεστής κάλυψης των επισφαλειών από προβλέψεις διαμορφώνεται πέραν του 50% που είναι ο μέσος όρος στην Ευρώπη.

Στεγαστικά και μειώσεις τιμών

Ένα άλλο θέμα που στάζει αίμα και το οποίο παραπέμφθηκε για ψήφιση αργότερα, αγνοώντας ότι θα διατηρείται πάντοτε στην ατζέντα ως προτεραιότητα, είναι οι εκποιήσεις για τα στεγαστικά δάνεια. Για τα δάνεια αυτά εκφράζονται ανησυχίες ότι στα stress tests υιοθετούνται αυστηρότερες παραδοχές για ενήμερα σήμερα δάνεια που έχουν αναχρηματοδοτηθεί ή θα αξιολογηθούν ως επισφαλή εξαιτίας των χαμηλών εξασφαλίσεων ή της συνέχισης της ύφεσης.

Ήδη, η νότα που έδωσαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΤA) είναι εξαιρετικά αυστηρή αναφορικά με το κούρεμα της αξίας των εξασφαλίσεων για τις κατοικίες. Τα stress tests εφαρμόζουν μεθοδολογία, σύμφωνα με την οποία ο έλεγχος προνοεί προβλέψεις βάσει των οποίων όλα τα ακίνητα που έχουν εξασφάλιση για στεγαστικά δάνεια που έχουν χορηγηθεί, θα πωληθούν σε τρέχουσες τιμές κατά το τέλος της τριετίας. Η ΕΤΑ υπολογίζει ότι σύμφωνα με το σενάριο, πέραν αυτού που χρησιμοποίησε η PIMCO, οι τιμές των ακινήτων προβλέπεται ότι θα μειωθούν κατά 29,9%. Εκτιμάται ότι το 2014 η μείωση θα φθάσει το 11,9%, το 2015 το 11% και το 2016 το 7%.

Οι αξίες των ακινήτων επηρεάζουν τις εμπράγματες εξασφαλίσεις που διαθέτουν οι τράπεζες για τις πιστώσεις που έχουν παραχωρήσει.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς αυτούς, η μείωση στις τιμές των ακινήτων ξεπερνά κατά 24% για την περίοδο 2012 - 2015.

Όπως έγινε στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, όπου οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να αξιολογήσουν τα δάνεια που ρυθμίστηκαν μια φορά και να κάμουν πρόσθετες προβλέψεις, δεν αποκλείεται να αξιολογηθούν δάνεια που είναι σήμερα ενήμερα, αλλά έχουν αναδιαρθρωθεί ή πιθανότατα να μην εξοφληθούν. Οι τράπεζες, που συμμετέχουν στον έλεγχο σύμφωνα με το ακραίο σενάριο, θα έχουν προθεσμία 9 μηνών για να καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες.

Την πληρώνουν οι μέτοχοι

Οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από το βασικό σενάριο, θα πρέπει να καλυφθούν με αυξήσεις κεφαλαίου ή με άλλους τρόπους ενίσχυσης του Common Equity Tier I , όπως είναι η υποχρεωτική μετατροπή των CoCos σε μετοχές, στην περίπτωση που το Core Tier I μειωθεί στο 7%. Η Κομισιόν έχει αποσαφηνίσει ότι όσες τράπεζες χρειαστούν κρατική βοήθεια, οι μέτοχοί τους και οι ομολογιούχοι θα υποστούν ζημιές προτού παραχωρηθεί στήριξη.

Το ύψος των μετατρέψιμων κεφαλαιακών μέσων δεν πρέπει να ξεπερνά το 1% του σταθμισμένου ενεργητικού για να γίνει αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Μετά τα αποτελέσματα του stress test, η κάθε Κεντρική Τράπεζα σε συνεργασία με την ΕΚΤ, θα αξιολογήσουν και θα αποφασίσουν το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν και όλες τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν για να καλυφθούν.

Σε συνάρτηση με όλα αυτά αναφέρεται πως ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση, επιβραδύνεται, έτσι που ο μέσος συντελεστής κάλυψης των επισφαλειών από προβλέψεις να διαμορφώνεται πέραν του 50%.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου